HET MERK MONOGRAM HPK

door Aad Kleijweg

Het merk HPK als monogram is maar bij twee Goudse pijpenmakers in gebruik geweest. Namelijk Hendrik Pietersz Kool en Pieter Hendriksz Kool. Hendrik Pietersz Kool heeft zijn gildenproef afgelegd op 31 mei 1719 en is werkzaam geweest van 1719 tot 1740. Pieter Hendriksz heeft zijn gildenproef afgelegd op 23 augustus 1740 en is werkzaam geweest vanaf 1735 tot 1759. Vermoedelijk is Pieter Hendriksz Kool de eerste vijf jaar werkzaam geweest bij zijn vader Hendrik Pietersz Kool en is zelfstandig gaan werken toen hij zijn gildenproef had afgelegd in 1740. Van beide pijpenmakers vond ik een pijpenkopje in mijn verzameling met het merk monogram HPK. De eerste is een trechtervormig kopje met het hielmerk HPK gevonden op Oostenburg "voormalig scheepswerf van de VOC te Amsterdam". De tweede is een later ovoide model met het reliëfmerk monogram HPK waarvan de vindplaats onbekend is.

 
Afbeelding 1. Trechtervormig pijpje met het hielmerk HPK


          
Afbeelding 2. Ovoidevormig pijpje met het reliëfmerk HPK

1a Collectie: Aad Kleijweg Nr 1. 1a Collectie: Aad Kleijweg Nr 2.
1b Oostenburg Amsterdam 1b  
2a Trechter  2a Ovoide
2b 2b Reliëfmerk Monogram HPK
2c -/- 2c -/-
2d Monogram HPK 2d Geen
2e Geglaasd 2e Ongeglaasd
2f Gebotterd 2f Gebotterd
2g Radering rondom ketelopening 2g Geen radering rondom ketelopening
2h   2h  
3a   3a  
3b   3b  
3c   3c  
4 1719 - 1740 4 1740 - 1759
5 Gouda 5 Gouda 
6 Hendrik Pietersz Kool  6 Pieter Hendriksz Kool
7
7

Toen ik laatst de verzameling van Han van Leeuwen uit Nieuwveen aan het inventariseren was kwam ik het monogram HPK weer tegen die qua uiterlijk afwijkt van de twee hierboven beschreven. Vandaar dat ik deze nog even onder de aandacht wil brengen. Het is een ovoide model met het reliëfmerk HPK met daarboven een parelkroontje. De datering schat ik zo rond 1730 - 1740 en zal dus mogelijk toegeschreven kunnen worden aan de pijpenmaker Hendrik Pietersz Kool

1a Collectie: Han van Leeuwen Nr 3
1b Nieuwveen
2a Overgang Trechter naar Ovoide
2b Reliëfmerk Monogram HPK
2c -/-
2d
2e Niet Geglaasd
2f Gebotterd
2g Geen radering rondom ketelopening
2h  
3a  
3b  
3c  
4 1730 - 1740
5 Gouda
6 Hendrik Pietersz Kool 
7

 


Afbeelding 3. Ovoidevormig pijpje met het reliëfmerk HPK